4- چه؟ -What

در خبر نویسی عنصر «چه» به ماهیت رویداد مربوط می شود . «چه» ممکن است یک حادثه رانندگی، آتش سوزی، تصویب یا رد لایحه های قانونی باشد. «چه» معمولاً در مقدمه خبر قرار می گیرد اما در مورد یک رویداد خبری، خبرنگار باسید مشخص کند از میان مطالب مختلفی که یک رویداد را به وجود می آورد، کدام یک از اهمیت بیشتری برخوردار است.

از میان مطالب متعدد «چه» ها باید آن یکی را انتخاب کرد که دارای ارزش خبری بیشتری است. مثلاً اگر خبر حاوی بعد دربرگیری است، باید کوشید آن را به طرز روشنی در لید و مقدمه خبر نشان داد.

ü      محموله یک کشتی ایرانی به مقصد سوریه توقیف شد

ü      کاهش 16 درصدی حوادث رانندگی در تعطیلات نوروزی

5) و 6) چرا و چگونه- Why&How

عنصر «چرا» علت و دلیل یا انگیزه بوجود آمدن رویداد رابیان می کند و عنصر «چگونه» نحوه و چگونگی وقوع رویداد را در بسیاری از مواقع ، خبرنگار چگونگی پدید آمدن یک رویداد خبری را می داند، اما از علت یا انگیزه ای که در پشت آن پنهان است خبر ندارد یا علت و انگیزه را می داند، اما از نحوه رویداد اطلاعاتی ندارد.

مثلاً در خبر روز اول سقوط یک هواپیما را نمی توان به دست آورد. علت سقوط هواپیما وقتی رسماً اعلام خواهد شد که جعبه سیاه که حاوی نوار مکالمات خلبان با برج مراقبت است به دست آید که آن هم قطعاً چند روز و یا چند ماه طول می کشد.

عنصر«چرا» و«چگونه» ، هنگام تهیه گزارش های تحلیلی بیشتر ازسایرموارد مورد استفاده قرار می گیرد، زیرا در این گونه گزارش ها، خبرنگار زمان بیشتری برای بررسی علت، دلیل، انگیزه یا نحوه چگونگی بوجود آمدن یک رویداد خبری را دارد.

مثال:

ایران ضبط محموله یک کشتی حامل بار از این کشور "به مقصد سوریه" را که گفته می شود حامل مواد ساخت سلاح بود، غیر قاننی خواهد است.

سبک های خبر نویسی

خبر یک رویداد را می توان به صورت های مختلف از جمله سبک هرم وارونه، سبک تاریخی، سبک تاریخی همراه با لید و سبک پایان شگفت انگیز تنظیم کرد افزودن بر این سبک ها دو سبک دیگر نیز به نام های سبک بازگشت به گذشته (نقطه مقابل سبک تاریخی) و سبک تشریحی (تشریح قسمت به قسمت خبر) مطرح است. با توجه به اینکه در خبرگزاری اساساً سر و کار ما با خبر است، در این قسمت صرفاً به سبک هرم وارونه می پردازیم.

سبک هرم وارونه

در این سبک، خلاصه مهم ترین مطلب رویداد در ابتدای خبر و کم ارزش ترین مطلب در انتهای خبر قرار می گیرد. در این سبک مطالب دیگر با توجه به میزان اهمیت آنان ازبالا به پایین تنظیم می شود.

سبک هرم وارونه ، یکی از کارآترین روش های انتقال اطلاعات است. باید دانست که اکثر مخاطبان وقت زیادی رابرای مطالعه اخبار روی سایت های خبری صرف نمی کنند.

مخاطب معمولاً خبر را با خواندن تیتر شروع می کند. اگر آن خبر ارتباطی به کار و زندگی اش داشت، لید یا مقدمه خبر را می خواند، چنانچه لید نشان  داد که مطلب برایش ازارش برخوردار است به خواندن بقیه خبر ادامه می دهد.

تحقیقات علمی در این زمینه نشان می دهد که تعداد خوانندگان خبر باافزایش تعداد پاراگراف ها ارتباط معکوس دارد؛ یعنی هر چه خبر طولانی تر باشد، تعداد خوانندگان آن کمتر خواهد بود.

اجزای خبر

1) روتیتر

روتیر نقش تیتر را ندارد و اغلب برای معرفی نقل کننده تیتر استفاده می شود. در چنین مواردی در اکثر موارد، عنوان فرد بکار می رود و تنها در موارد خاص(میزان دربرگیری شهرت فرد کشوری باشد یا منطقه ای یا بین المللی ) از اسم اشخاص استفاده می شود. ازروتیتر نمی توان به عنوان تیتر استفاده کرد. معمولاً فعل در روتیتر زمانی بکار برده می شود که تیتر دارای فعل نباشد.

2) تیتر

تیتر به عنوان مهم ترین بخش خبر و بر مبنای1 یا 2 عنصر خبر در قالب حداکثر 12 کلمه ، کوتاه، دقیق، فاقد ابهام نوشته میشود.

v      تیتر باید به تنهایی و بدون استفاده از روتیتر معنای مستقل داشته باشد و محل وقوع خبر را در اخبار شهرستان یااستان مشخص کند. بنابراین نباید آن را متکی به روتیتر انتخاب کرد.

v     تیتر اگر فعل داشته باشد از تأثیر گذاری بیشتر برخوردار بود. البته مشروط بر اینکه در آنها از فعل های کوتاه و غیر ترکیبی استفاده شود. اگر تیتر فاقد فعل بود بهتر است به روتیتر فعل بدهید و اگر روتیتر بدون فعل بود، بهتر است تیتر با فعل نوشته شود چرا که فعل به تیتر جنبه خبری تر می دهد.

مثال:

- روتیتر : در دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران

- تیتر: اتاق خوابگاه دانشجویی خاکستر شد

نکته: برای گزارشها و اخبار پوششی به واسطه آن که از متن های طولانی برخوردار هستند از میان تیتر یا همان سوتیتر استفاده می شود.

نکات مورد تأکید در مواقع تیتر زنی:

v     هیچ تیتری رابا حرف اضافه شروع نکنید. این کار باعث ضعیف شدن تیتر میشود.

v     اجتناب از کلمات تکراری در تیتر پ

v     تیتر حتماً کوتاه باشد

v     ازتیتر به عنوان شعار استفاده نشود، تیتر باید نقش خبری خود را داشته باشد.

v     تیتر باید حتماً ار دل لید انتخاب شده باشد و ارتباط منطقی بین باید لید داشته باشد.

v     تیتر عامل خوانده شدن خبر و جذب مخاطب محسوب می شود بنابراین در انتخاب آن باید بیشترین مهارت حرفه ای بکار گرفته شود.

v     گیومه یا کوتیشن در تیتر حتی الامکان استفاده نشود مگر موارد خاص.

v     گیومه یا کوتیشن در تیتر الامکان استفاده نشود مگر موارد خاص.

3) لید

به عنوان مقدمه خبر باید کوتاه، از میان مهمترین بخش خبر و حداکثر دارای سه فعل باشد. حداکثر کلمات لید 15تا 30 کلمه باید باشد . حتی الامکان از بکار بردن کلمات و حروف اضافه و موارد غیر ضرور خودداری شود.

لازم است لید به گونه ایی نوشته شود که خواننده را برای مطالعه متن خبر ترغیب کند. تیتر رادل خود داشته باشد و با پاراگراف اول شروع متن نیز مرتبط باشد اما نباید کل خبر در لید عنوان شود. لید باید حاوی جذاب ترین (بهتر بگویم با ارزش ترین ) بخش خبر باشد اگر چه این روزها چون به عنصر «چرایی » و «چگونگی» بیشتر پرداخته می شود.

لیدها نسبت به گذشته کمی بلندتر شده اند:

قیمت نفت جمعه پس از آن ابالات متحده هشدار داد شبه نظامیان نیجریه ای حملاتی را علیه بزرگترین تولید کننده نفت افریقا سازمان دهی می کنند و دو درصد افزایش یافت و به بیش از 59 دلار رسید.

لیدبی محتوا

به طور کلی هر رویداد خبری حاوی مطالب مهم یا جالبی است که می توان خلاصه آن را در لید خبر قرار داد. خبرنگار باید از نوشتن مطالب کلی و بی محتوا که اطلاعات تازه ای به خواننده نمی دهد، خودداری کند.

لید پر محتوا

به همان اندازه که لید بی محتوا مناسب نیست، لیدی هم که به کلیه عناصر خبر پاسخ می گوید، مناسب نیست.

مثال: زیر نمونه لید منسوخ شده ای را نشان می دهد که به 6 عنصر خبری پاسخ می گوید.

«عباس حسین زاده دانش آموز 18 ساله دبیرستان ابن سینای تهران ساعت 30/5 بعدازظهر دیروز، هنگام عبور از خیابان کریم خان زند با اتوبوس شماره 14272-تهران 12 به رانندگی حسین نیکنام 48 ساله تصادف کرد و به علت خونریزی مغزی در بیمارستان سینا در گذشت.»

نمونه تجدید نظر شده این لید:

«جوان 18ساله ای، بعدازظهر دیروز پس از تصادف با اتوبوس به علت خونریزی مغزی در بیمارستان سینا در گذشت.»

برای کوتاه تر شدن لید، جملات اضافه را می توانید از آن حذف کنید. مثلاً چه ضرورتی دارد که بنویسیم : ... بااشاره به ... گفت :...؟

برای کوتاه کردن لید، اشاره ها و تأکیدهای گوینده خبر را حذف و به متن خبر می توان منتقل کرد. بنابراین لیدی که در یک جمله خلاصه شود؛ بهتر، خواندنی تر واثر گذارتر است.

لید مبهم و گنگ ، خواننده خبر را از دست می دهد. اگر لید مهم ترین مطلب رابه روشنی بیان کند، احتمال اینکه خواننده، خبر را بخواند زیادتر است.

نحوه شروع لید

خبر گزاری پانا: عنوان فرد بر اسم فرد اولویت دارد مگر آن که فرد شناخته شده باشد مانند رئیس جمهور...

4) متن خبر

شروع متن:

با توجه به این که اخبار به صورت هرم وارونه تنظیم می شوند بنابراین شروع متن نیز باید با لید مرتبط باشد.

شروع متن اخبار پوششی: به گزارش خبرنگار ورزشی سیاسی دکتر محمود احمدی نژاد...

شروع متن اخبار تولیدی: اسم کوچک و فامیلی فرد مانند: مهدی حسینی در گفت و گو با خبرنگار فرهنگی پانا...

اخبار دریافتی یا همان فکسی : به گزارش خبرگزاری پانا به نقل از روابط عمومی ستاد مبارزه با مواد مخدر ...

نکته : زمان و مکان برگزاری برنامه های پوششی عنوان شود.

پاراگراف ها کوتاه باشند. هر پاراگراف بین یک تا 3 جمله باشد.

منبع نگاری:

لازمه جلب اعتماد مخاطب صداقت و شفافیت در منبع نگاری است  منبعی که نامش بیاید به منبعی که نامش فاش نشود، ترجیح داده می شود. وقتی نام منبعی را ذکر می کنید بر اعتبار خبری که نوشته اید افزوده می شود. علاوه بر آن، خواننده می تواند با توجه به سمت منبع قضاوت کند که اطلاعاتی که به او داده اید تا چه اندازه معتبر و موثق است: یک راننده تاکسی گفت: ... سخنگوی دولت گفت :..

در صورتی که منبع ضد و نقض حرف می زند، نباید حرف هایش را دو دسته کنید و یک بخش را به نقل از او بیاورید و بخش دیگر را به نقل از فردی ناشناس.

نکته : خبرنگار همیشه معتبرترین منبع است. منابع ناشناس ضعیف ترین منابع هستند.

نقل و قول ها و دقت

هیچ گاه نباید نقل قول ها را تغییر بدهید مگر این که بخواهید یک کلمه یا عبارت تکراری را حذف کنید و این هم تنها در صورتی که آن کلمه یا عبارت حذف شده در معنای نقل و قول تغییری ایجاد نکنند.

اگر نقل و قولی را به لحاظ دستور زبان ویرایش می کنید باید حواستان جمع باشد که محتوا و معنای آن تغییر نکند.

انتخاب گلچین نقل قول ها می تواند به غرض ورزی بیانجامد . مطمئن شوید نقل قول هایی که استفاده می کنید منعکس کننده گفته های منبع هستند و حرکاتی را که منبع بااعضای صورتش یا دستهایش انجام داده (مثل لبخند زدن یا نیم نگاه) در صورتی که در معناب نقل قول تأثیر گذاشته منعکس کنید.

اعداد در خبر

خبرنگارها در هر حوزه ای که کار کنند اغلب با اعداد سرو کار دارند. یک دلیلش این است که اخبار تجاری و مالی اغلب جزو اتفاقات مهم روز است. برخی از خبرنگارها وقتی نگاه شان به اعداد می افتد خشک شان می زند و این را هم می گویند که خبرنگار + اعداد = اشتباه .

مسن ترین فرد جهان با 116 سال سن در گذشت

کوئیتو، اکوآدور- مازیا استر دوکاپوویا، که مسن ترین فرد جهان قلمداد می شد، در موطن خود اکوآدور، چنان که نوه اش خبر داد، در گذشت. او 116 زندگی کرد، هم زمان با چارلی چاپلین به دنیا آمد و همه سالی ازدواج کرد که آمریکا وارد جنگ جهانب اول شد.

53میلیارد لیتر بنزین و گازوئیل دود شد

در سال 84 بیش از 24میلیارد لیتر بنزین و 29میلیارد لیتر گازوئیل در کشور به مصرف رسید که بخش حمل و نقل بیشترین سهم مصرف را به خود اختصاص دادند.

لیست قلبی مهمترین عامل علت مرگ و میر تهرانی ها

به گفته مدیر عامل سازمان بهشت زهرا(س) ، لیست قلبی با 28/11 درصد همچنان شایع ترین و سرطان ریه به 12/1درصد، کمترین علت مرگ و میر شهروندان تهرانی طی یک ماه گذشته بوده است.

هر 2 ساعت یک معتاد در کشور می میرد

معاون دبیر کل ستاد مبارزه با مواد مخدر با تشریح عملکرد نظام جمهوری اسلامی ایران در مبارزه با قاچاقچیان و معتادان طی یک سال گذشته اعلام کرد. : هر دو ساعت یک نفر در کشور بر اثر اعتیاد جان خود را از دست می دهد و سال گذشته 4320نفر در ایران قربانی مواد مخدر شدند.

استفاده از القاب و عناوین

• افعال برای مقام معظم رهبری جمع بکار برده می شوند. (مقام معظم رهبری ... فرمودند:... )

- خبر نویسی ساده تر می شود.

- از غلط های دستوری که معمولاً در جملات مرکب پیش می آید، کاسته می شود.

- تنظیم کننده و یا تأیید کننده خبر می تواند به آسانی خبر رااز نظر دستوری یا موضوعی تصحیح و یا بازنویسی کند.

پاراگراف بندی

از اصول دیگری که باید در خبر نویسی رعایت شود، محدود کردن هر پاراگراف به یک تا حداکثر سه جمله است. استفاده ازپاراگراف های یک تا سه جمله ای به تنظیم کننده خبر این امکان را میدهد که:

• لید خبر را به سرعت تغییر می دهد.
• خبر را با توجه به مطالب مهم آن به آسانی تنظیم کند.
• مطالب غیر ضروری را حذف کرده و اطلاعات ضروری را به سادگی به آن اضافه کند.

چند نکته مهم

الف) بیان چند ویژگی یک پیام جاذب و مؤثر

1- تجانس پیام با محیط :

پیام صادر شده باید با محیط پیرامون خود تجانس داشته باشد، در غیر این صورت امکان دفع آن یا عبارت دیگری بی اثر ماندن آن زیاد است.

2- تطابق عملکرد پیام با محیط :

عملکرد و ما حصل پیام باید با نیاز محیطی که پیام در آن منتشر و منتقل می شود تطابق و هماهنگی داشته باشد.

3- محتوای پیام متناسب با سطح فکر و بینش مخاطب باشد.

4- در محتوای پیام شناخت مخاطب و استفاده از ویژگی های روانی و اجتماعی او در نظر گرفته شود.

5- به کمک های خارجی و بازخورد و عکس العمل پیام توجه شود.

ب) ویژگی های یک خبرنگار خوب

کنجکاوی – اگر خبرنگارها شخصاً کنجکاو باشند، می توانند سوالات خود را بهتر بپرسند. یک خبرنگار خوب باید به هر چیزی که نگاه می کند بتواند حداقل سه سوال در رابطه با ان مسئله مطرح کند.

حس خبری – این که بفهمیم چه چیزی خبر است عموماً با تمرین به دست می آید.

استقامت و پشتکاری – تسلیم نشدن خبرنگار در برابر موانع، محدودیت ها و مخالفت ها از جمله ویژگی های مهم برای یک خبرنگار خوب محسوب می شود.

عینی گرایی -  خبرنگار خوب نظرات شخصی خود و تعصباتش رادر کار حرفه ای خود دخالت نمی دهد و اخبار را به عنوان یک امانت به صورت دقیق و شفاف در اختیار مخاطبان قرار میدهد و قضاوت رابر عهده خود خوانندگان می گذارد.

دقت، انصاف ، رعایت بی طرفی، عدم کپی برداری از نوشته های دیگران، برقراری ارتباط سالم با منابع و کانالهای خبری و عدم دریافت رشوه از آنان، رعایت دقت، صداقت و شفافیت در انتقال خبر ویژگیهای دیگر یک خبرنگار خوب محسوب میشود.

ج) چطور منابع خوب را پیدا کنیم

افراد و محیط اطراف، خبرگزاری ها و روزنامه ها بهترین منابعی هستند که می توانند شما را با کانال های خبری مرتبط کنند.

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: